Driestroom en LUX: De Participatiewet

Op 14 december vond er een Driestroom en LUX congres plaats, waarbij het de hele dag draaide om de participatiewet. Deze dag vulde zich met een afwisselend programma: toneel, lezingen, film, crashcursus en opdrachten aan het publiek. Piet-Hein Peeters leidde het gesprek op deze dag waarin de professional en de participant centraal staan.

Opening

De toneelgroep ‘De Firma Zorgbehang’ verwelkomde
de zaal. De acteurs hebben allen hun eigen ervaringen op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg. Dit is dan ook hun bron van inspiratie en een overkoepelend thema door de gehele voorstelling. Alhoewel ze zware thema’s behandelen en niet bang zijn taboes te doorbreken, komt dit altijd samen met humor. De zaal wordt gelijk wakker geschud door de drie actrices die het thema rondom participanten humorvol overbrengen.

In je kracht zetten

Als eerste wetenschappelijke spreker stapt Lineke van Hal het podium op. Ze is medisch antropoloog en als onderzoeker verbonden aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen. “Medische antropologie gaat over de vraag wat iets betekent voor een ziek of voor een gezond persoon. Je bent bezig met mensen in een samenleving.”

Lineke nam ons mee naar de verhalen van 3 mensen die niet langer arbeidsongeschikt werden  bevonden. “Wat betekent dat in de levens van mensen?” Ze gebruikt een Wordcloud waarbij het publiek in de zaal kan invullen aan welke woorden zij denken wanneer ze de  woorden ‘in haar kracht zetten’ horen. Een select aantal woorden wordt meerdere malen gebruikt, zoals talent, kwaliteit en mogelijkheden. Maar ook staan er woorden bij als: zwakte, onvermogen systeem, arrogantie en kleinerend. De zaal is verdeeld van mening. Een reactie uit de zaal: “een linksback zet je ook niet op rechtsvoor neer tijdens voetbal, je moet kijken waar iemand zijn talent ligt.” Lineke reageert: “Dat klopt, maar wie bepaald wat jouw kracht is?”

De uitdaging

Tijdens het congres waren er 3 uitdagingen die aan
de zaal werden voorgelegd. Er werden situaties geschetst (veelal waargebeurd), waarop de zaal in discussie moest gaan over wat de beste stap was die de persoon moest maken: een label voor beschut werk halen? Een andere baan zoeken, of aanpassingen maken in de bestaande baan? Iemand enkel een baan geven, of samen uitzoeken waar iemand blij van wordt in werk?

Job carving for dummies

Bart Sanders geeft ons een razendsnelle presentatie over job carving. “Zit een verschil tussen job carving en job creation. Job carving is het opsplitsen van bestaande functie inhoud. Dit gebeurd voordat er een sollicitant op het oog is. Job creation gaat over het verder ontwikkelen van een functie aan de hand van de capaciteiten en beperkingen van de participant. Het heeft dus met elkaar te maken, maar is niet hetzelfde. In samenwerking komen ze het beste tot hun recht.”

“Werk Loont”

In de documentaire De Tegenprestatie wordt er laten zien hoe Rotterdam omgaat met mensen die beroep doen op een bijstandsuitkering. Een bijstandsuitkering is niet zomaar een recht, maar je moet er iets voor terug doen: een tegenprestatie. Hoe de procedure gaat om een bijstandsuitkering te krijgen, is heel oprecht te zien in de documentaire.

Thomas Kampen is bijzonder lector sociologie aan de Universiteit voor Humanistiek. Hij is aangesteld door maatschappelijke organisaties. “Wie is er voor de tegenprestatie?” vraagt hij aan de zaal. Bijna iedereen steekt zijn hand op.

De conclusie van zijn onderzoek is dat verplicht vrijwilligerswerk de stap naar de arbeidsmarkt groter maakt. Dit is het tegenovergestelde van wat men vaak verwacht. “Vaak hebben mensen een geschonden levensverhaal waarom ze in de bijstand zitten. Een man die bijvoorbeeld geen contact meer had met zijn eigen kinderen, is bijles gaan geven als vrijwilligerswerk. Mensen vinden het ook vervelend als hun eigen verleden genegeerd wordt. Als het maatschappelijk belang domineert, dan heeft men het gevoel dat persoonlijk belang ondergesneeuwd wordt.”

Dit congres bood het publiek een goede balans tussen de onderzoeken uit de wetenschap, verhalen van professionals, maar ook de verhalen van participanten.