Met de invasie van Oekraïne en de harde repressie van Poetin lijkt Rusland terug te keren naar de dictatoriale tijden van Stalin, nu in een modern jasje. Anders was dat in het tijdvak 1957-1968, toen Nikita Chroesjtsjov ruimte gaf voor politieke hervormingen en ook het culturele klimaat (relatief) liberaler werd. Een nieuwe generatie filmmakers – onder wie Andrej Tarkovski en Larisa Shepiko – stond op; ze bezongen niet langer de zegeningen van het communisme, maar richtten zich op het levensgevoel van jonge Russen, maatschappelijke kwesties of meer kunstzinnige bespiegelingen. Ook de in Georgië geboren filmer Michail Kalatozov (1903-1973) maakte gebruik van nieuwe vrijheden. Met Als de kraanvogels overvliegen (1957), De brief die nooit verzonden werd (1960) en Soy Cuba (1963/1966), maakte hij internationaal furore.

In Als de kraanvogels overvliegen blijft propaganda achterwege en staan de individuele emoties centraal. Dat maakt deze film over een tragische liefdesrelatie tijdens de Tweede Wereldoorlog uniek binnen de sovjetcinema. Kalatozov hanteerde een nieuwe, vrijere filmtaal, vol verrassende cameraposities, en plaveide daarmee de weg voor jonge vernieuwingsgezinde cineasten als Marlen Choetsjiev en Andrej Tarkovski. Mede dankzij de superieure fotografie van cameraman Sergej Oeroesevski (in het brede formaat Sovscope), groeide Als de kraanvogels overvliegen uit tot een klassieker.