Het woord ‘mooi’ speelt op architectuuropleidingen en in de vakwereld geen hoofdrol meer, maar dat is niet altijd zo geweest. Schoonheid was bijvoorbeeld voor Vitruvius een van de essentiële elementen van een ontwerp, zo stelde hij in zijn tien boeken over bouwkunst. Architecten en beleidsmakers van vandaag vermijden het woord liever. Immers, wat we mooie architectuur vinden, is een subjectieve, individuele beleving. Of toch niet? Verschillende studies stellen dat bouwwerken die bij architecten in de smaak vallen enorm kunnen verschillen van architectuur die door niet-architecten wordt gewaardeerd. Een debat over de schoonheid van architectuur is dus alleen al daarom waardevol.

In verschillende Europese landen staat nu een kleine maar groeiende groep burgers op die protesteren tegen, in hun ogen, “lelijke, moderne architectuur”. Ze noemen zichzelf ‘Architectuuropstand’ of ‘Architectuuromslag’. Op hun sociale mediakanalen pleiten ze voor ‘een betere architectuur waarin schoonheid weer een plek krijgt’, want dat zijn de gebouwen die meerdere generaties meegaan en écht duurzaam zijn. Geïnspireerd door traditionele bouwstijlen, waarvan ‘de meeste mensen houden’, pleiten ze voor een architectuur met een menselijke maat, die leesbaar is. Want dat is toch wat we mooi vinden?

De discussie tussen online esthetiekstrijders, beleidsmakers en architecten roept de vraag op wat architectonische schoonheid is, of we samen dat oordeel moeten vellen en wie mag bepalen wat mooi genoeg is voor onze publieke ruimte.

Architect Gus Tielens vertelt wat schoonheid voor haar betekent en hoe zij aankijkt tegen het standpunt van Architectuuromslag. Filosoof Selby van Holthe vertelt over het belang van schoonheid en hoe het meer kan zijn dan een smaakoordeel, want een zinvol gesprek voeren over schoonheid konden we vroeger nog wel. Daarna gaan ze met elkaar en de digitale schoonheidsactivist Ruben Hanssen in gesprek.